Zihni AĞIRMAN


3 HARFLİ 3 MARKET

---------------


4 bin yıllık geçmişi bulunan Trabzon bir tarih şehri olduğu kadar, aynı zamanda bir ticaret şehridir de.

Tarihi İpekyolu üzerinde bulunan Trabzon birçok medeniyetlere ev sahipliği yaptığı kadar önemli ticaret noktalardan bir olmuştur.

Hala da öyledir.

Doğu Karadeniz Bölgesi’nin merkezi konumundadır, Türkiye’nin Kafkasya’ya açılan kapısıdır.

Her ne kadar demir ve denizyolu taşımacılığı fazla gelişmemişse de karayolu taşımacılığında öncülük yapmış, hava yolu taşımacılığında da aktarma ve uğrak yerlerden biri olmuştur.

Türkiye’nin Kafkasya, Türki Cumhuriyetlerine ve İran transit taşımacılığının yanı sıra Gürcistan ve Rusya’ya da önemli ihracatı bulunan bir şehirdir Trabzon.

Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği’nin bu konuda önemli gayreti ve bir görev ifa ettiğini belirtmekte yarar var.

Trabzon dışa olduğu kadar içeride de önemli ticari merkezlerden biridir.

Bölgenin merkezidir.

Rize, Artvin, Gümüşhane, Bayburt, Giresun hatta Erzurum, Erzincan ve doğu illerinden alış veriş için tercih ettiği bir merkez konumundadır.

Ve bu özelliğiyle de birçok uluslararası ve ulusal firmaların da gözde merkezlerinden biri olmuştur.

Mesela yıllardan beri Trabzon’da faaliyet gösteren bankacılık sektörü hep bu şehirden kazandılar, büyük kârlar temin ederken, hiçbir yatırım yapmadıkları vergilerini de İstanbul, Ankara gibi büyük şehirlerde ödemişler.

Yani Trabzon’dan sağladıkları kazancın hiçbir şekilde bu şehre katkısı olmamıştır.

Ne bir sanat galerisi, ne bir üst geçit ne bir park hiçbir şey yapmadılar.

Trabzon’dan kazandıklarını başka yerlere pompaladılar.

Dedim ya Trabzon kârlı bir şehir.

Her kesimin iştahını açacak kadar.

Durum böyle iken son yıllarda mantar gibi büyüyen ulusal ve uluslararası firmalar da aynı fırsatı değerlendirdiler.

Trabzon’dan kazanıyorlar ama Trabzon’a hiçbir şey bırakmıyorlar.

Bu firmaların başında Migros, Forum AVM geliyor.

Yarısı yerli ve yabancı firmaların içinde bulunduğu alış veriş merkezlerinden elde edilen gelir direkt Trabzon’un dışına çıkarılıyor, yani şehre ekonomik katkısı sıfır.

Özellikle süpermarketler zinciri konusunda Trabzon adeta sömürülüyor.

Her 100 metre arayla üç harfli üç farklı market Trabzon’un kaymağını yerken şehre ekonomik olarak artı bir katma değer katmıyor.

Çalışanlarının maaşı ayrı tutulsa elde edilen gelir maalesef bu şirket merkezlerine aktarılıyor.

İstanbul’a yani.

Vergiler de oraya gidiyor.

ŞOK, BİM, 101 Marketler zinciri Trabzon’un şehir merkezinde ve ilçelerinde mantar gibi büyürken şehrin en ücra köşesine kadar ulaştılar.

Düşünsenize Uzungöl gibi bir yerde bile şube açmışlar.

Peki, buradaki esnaf nasıl ayakta kalacak,

Bu marketlerden alıp üzerine kâr koyup satacaksa insanlar niye onları tercih etsin.

Trabzon’daki esnaf bu firmalarla nasıl rekabet edecek, bırakın rekabeti nasıl ayakta kalabilecek.

Trabzon esnafını büyük firmalara boğdurmayın.

Gelmesinler demiyoruz, şube açmasınlar da demiyoruz ama adım başı açılan bu marketler, Trabzon esnafını tamamen ortadan kaldırdı.

Ak Parti’nin Trabzon Başkan Yardımcısı Uğur Aydın’ın serzenişi boşuna değildir.

Adım başı marketlerin açılmasına tepki göstererek “Ulusal market zincirleri şube açma işini o kadar abarttılar ki yeni bir bina yapılmasın, altında dükkân varsa, metre karesi biraz büyükse hemen bir 3 harfli market. Aynı güzergâhta 500 metre mesafe içinde aynı marketin 3. şubesi açılıyor... İnsaf yahu... Yeter artık doymadınız mı?”

Sonuna kadar haklı.

Tamam, bu marketler yerli sermayedir.

Açmasınlar demiyoruz

Ama 100 metre arayla sıralanmasınlar

Ayrıca bu şehirden ne kadar kazanç sağlıyorlarsa da vergisini bu şehirde bıraksınlar.

Bu şehri sülük gibi emmesinler.