Eğitim toplumunda öğretmen, bir bilim dalını, bir sanatı, bir tekniği veya belli bir bilgiyi öğretmeyi kendisine meslek edinen. ahlaki buyruğu önce uygulayan sora da uygulatmak için çaba gösteren, mesleğinin büyüklüğüne inanan kişidir. Öğrenci ise: Öğrenim görmek amacıyla ders alan kimse, okul çocuğu; bir bilim veya sanat yetkilisinin gözetimi ve yol göstericiliği altında belli bir konuda çalışan kimsedir.
Emekli öğretmen olarak diyorum ki:
Kim tarafından söylendiği belli olmayan ancak dünyaca kabul gören ahlaki buyruklar ana-baba ocağında, yaşanan toplumun çevresinde ve okul ortamında bedenlenir. Eğitim ve öğretimin sağlıklı olması, bu sacayaklarının üçünün de iri ve diri olmasına bağlıdır.
Öğrenciye, el ile tutulup göz ile görülecek biçimde tam anlamıyla var olanı, varlığı hiçbir biçimde yadsınamayanı, bir durumu, bir olguyu, bir nesneyi yani bir “ gerçeği” öğretirken; ana-baba ocağında yaşanan toplumda ya da okul ortamında aynı yol ve yöntem uygulanmalıdır. Söylenen ile yapılan arasında zıtlık gören öğrenci, anne-babanın, toplum önderlerinin ve öğretmenin davranışlarını en son inanılması gereken değer olarak görür ve kabul eder. Bu nedenledir ki her öğretmenin, anne-babanın ve yaşanan toplum önderlerinin ahlaki buyrukları önce uygulayan sonra da uygulatmaya çalışan bir değer olduklarının bilincinde olması gerekir.
Öğretmen, öğrenciyi marangozun şekillendirdiği ağaç parçası ya da oyun hamuru gibi bir nesne olarak görmemeli, onu aklını ve duygularını kullanıp mutlu olmasını sağlayan özne olarak, takım arkadaşı olarak görmeli, öğrencinin beynine “gerçek” olan düşünce tohumlarını ekmelidir. İşte o zaman eğitimin vazgeçilmez ve en değerli kişisi olarak kalmaya devam eder. Aksi takdirde kötü yöneticilerin ve sermayenin adamı olmaktan kurtulamaz.
Değerli öğrenciler;
Yorulmadan dinlenmeyi aklınızın ucundan bile geçirmeyin; Pascal’ın, “ısınmak üşürseniz, dinlenmek yorulursanız güzeldir” sözünü kulağınıza küpe olarak takarsanız zihinsel tembelliğin ve fiziksel tembelliğin önüne geçmiş olursunuz. Tedbiri yanlış tutup takdire bühtan etmemek için akşamdan yarın için neyi nasıl yapacağını düşünmelisiniz. Mermerin aynı noktasına düşen su damlası mermerde nasıl bir çukur oluşturuyorsa sen de başarman için düzenli ve uzun soluklu bir sabırla aldığın işi bitirmelisin ki, edindiğin bilgiyi organize edip esere dönüştüresin. Aklın ve bilimin yolunda ilerlerseniz hiçbir zaman birileri için sadık yurttaş ya da itaatkâr işçi olmazsın.
Burada Ediz Yayınları, İstanbul, 4. Basım, Hakan Alp çevirisi ile çıkan Jules Payot’un İrade Terbiyesi adlı eserinin ‘İrade Tembelliğinde Tefekkürün Önemi ‘ başlıklı yazının 99. Sayfasındaki şu notu çok önemsediğim için ben de tekrar etmek istiyorum: “Tembel yaşam tarzının kötülüğünü tekrar tekrar işlemek ve onu çiğnemek lazım. Bir karabiber tanesini yutarsanız hiçbir şey hissetmezsiniz. Ancak onu çiğnerseniz damakta acı bir tat bırakır ve dilimizi yakar, hapşırtır, öksürtür ve göz yaşartır.”
Değerli öğretmenler, veliler ve öğrenciler;
Vicdan, kişiyi kendi davranışları hakkında bir yargıda bulunmaya iten, kişinin kendi ahlak değerleri üzerinde dolaysız ve kendiliğinden yargılama yapmasını sağlayan yargıçtır. Bu yargıç, bencilliği –ego-, ahlaki değerlerin en kötüsü kabul eder. Kişi bu yargıcın sesine kulak vermediği; ahlakı, hakkı, hukuku, adaleti ve gerçeği yaşamadığı; aklı rehber almadığı sürece huzur bulamayacaktır.
Yukarıda saydığım değerlere dört elle sarılıp; dilimizi de diğer diller karşısında koruyup kollayarak, kutsal kitabımızı kendi dilimizle anlayarak ve anlatarak çağdaş dünyada yerimizi almak zorundayız. Aksi halde Çocuklarımız, “Allah için kurban kesip, küp için kavurma” yapanların; “bana bu dünyada arpa verin, ben size öteki dünyada buğday vereceğim” diyenlerin; kafası iki bacağı arasında olanların; beş vakit kılınan “namaz”ı dinin tamamı sanıp her türlü ahlaksızlığı ve yolsuzluğu yapanların; gelirken ne getirirsen getir, giderken de ne bırakırsan bırak diyenlerin ve söylediği ile yaptığı taban tabana zıt olanların vicdanlarıyla eğitiliyor, öğretiliyor ve yönetiliyor olacak.
