Ankara?da yapılan her yönüyle Trabzon etkinlikleri çerçevesinde davet edilen Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof.Dr. Hikmet Öksüz ?Trabzon ve Çaykara Tarihi? konulu konferanslar verdi.
Her yönü ile Trabzon etkinlikleri dolayısıyla Ankara?da bulunan Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektör Yardımcısı Çaykaralı hemşerimiz Prof.Dr. Hikmet Öksüz, ilk olarak Ankara Atatürk Kültür Merkezi?nde (AKM) ?Trabzon Tarihi? konulu konferans verdi. Daha sonra Ankara Kızılay Sümer sokakta bulunan Çaykara-Dernekpazarı Kültür ve Dayanışma Derneğine geçen Öksüz burada toplanan Çaykara ve Dernekpazarlı hemşerilerimize yaklaşık 3 saat süren ?Çaykara Tarihi? konulu konferans verdi. Dernek toplantı salonunu dolduran çok sayıda hemşerimize hitap eden Öksüz, verdiği Tarihi bilgilerle konferansa katılanlar tarafından pir dikkat dinlemelerine neden oldu.
ÇAYKARA YÖRESİ KÜLTÜRE VE BİLİME AŞIK OLAN BİR YERDİR
Tarihimizi anlatırken hata yapmamak yanlışı söylememek, doğruyu hatırlatıp kalıcı kılmak gibi yüksek sorumluluğumuz olduğunu söyleyen Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektör Yardımcısı Çaykaralı hemşerimiz Prof.Dr. Hikmet Öksüz, ? bu yüzden Karadeniz de tarihi incelerken vadilerimizi seçiyoruz. Çaykara tarihinin incelemenin yolu solaklı vadisini bilmekten geçer. Of?dan başlayıp Haldizen dağlarına kadar olan bölgeden bahsediyorum. Buralara yerleştiğimiz ve bir medeniyet oluşturduğumuz bu topraklarda 18 yüzyıldan itibaren bölgede oluşan medrese kültürü Osmanlı devletinin içinde en yüksek noktaya ulaşmasını sağlamıştır. Dolayısı ile bugün Çaykara?da hangi köye giderseniz gidin bir medrese binasına rastlarsınız ve o kültürün devamını takip etmiş olabilirsiniz. Medrese dediğimiz bundan yüz yıl önce terk ettiğimiz eğitim sistemimizdir. Bizim insanımız tarihin eski dönemlerinden itibaren eğitime, kültüre, bilime âşık ve ona katkı sunan bir özelliğe sahiptir.
ÇAYKARA?DA BÜYÜK NUFÜS HAREKETLERİ YAŞANDI
1926 tarihinde Trabzon?un altı tane ilçesi vardı. O dönemlerde İstanbul?dan sonra nüfuz yoğunluğunun en fazla olan illerimizdendir. Bu nüfus artışı 1947 yılında Çaykara?yı ilçe konumuna aldı. Çünkü o dönemlerde solaklı vadisinin güney kesimlerinde çok kuvvetli nüfus var.1947 yılında Çaykara?nın ilçe olması konunu çıktığında Çaykara?nın 47.782 nüfusu var. Büyük bir rakam bu Türkiye?nin nüfusunun 18 milyon olduğu dönemde Çaykara?nın nüfusunun elli binler seviyesinde oluşunu düşündüğümüzde bu rakam çok ciddi bir rakamdır.
20.YÜZYİL ÇAYKARA?NIN GÖÇ TARİHİDİR
Aslında bu nüfuz çok daha kalabalık olmalı idi ama 1929 yılında Çaykara?da yaşanmış olan o büyük sel felaketi bölgenin insanını değişik coğrafyalara intikal ettirmiştir.1929 olayı Çaykara tarihi için bir kilometre taşıdır. İnsanımız Maçka?ya ve Bayburt?a yani eskiden gelmiş olduğu yere tekrar geri döndürülmüştür. Bu gün Bayburt?un 15 tane köyünde Çaykaralı insanının yaşıyor olması, tamamen 1929 sel felaketinin bir sonucudur ki 15 bine yakın nüfus götürülmüştür. Erzincan Tercan?a Bayburt ve Maçka?ya. 1960?in başında bu göçlerle beraber Çaykara?nın nüfusu 60 bin çıvarında bir nüfustan söz ediyoruz ki bu çok önemlidir. 20 yüzyılda Çaykara için bir göç tarihi olarak düşünebiliriz. Çünkü hemen akabinde 1959 yılında da yine büyük boyutlarda sel felaketleri yaşanmıştır. Yine büyük göç dalgası daha başlar. Hatay Kırıkhan, Van Özalp, arkasından Gökçeada?ya heyelana bağlı bir göç edilen yerlerdir, dedi. 
ÇAYKARALI HER YERDE VATANA HİZMET ETMİŞTİR
Çaykaralı sadece Solaklı vadisinde değildir. Sadece Trabzon?da değildir. Türkiye?nin doğusundadır, güneyindedir, batısındadır kısacası her yerindedir. Bu vatana hizmet etmek için bütün birikimini ortaya koyan yüksek ilme sahiptir ve öz güveni ile başarmaktadır. Bu öz güvenin ve ilim aşkının yeni nesillerimizde vatana hizmet için sürüp gitmesi önümüzdeki yüzyılların bir Türk medeniyeti bir İslam medeniyeti olması için temennilerimi dile getiriyorum.
TRABZON HER AÇIDAN ÖNEMLİ BİR ŞEHİRDİR
Trabzonlu sarışınlar ve mavi gözlüler ?Kipçak?lardan oluşmaktadır. Trabzon?un yerlileri batı ve Ortadoğu?ya dayanmaktadır. Of ve Çaykara?lıların asıl yerlileri ise ?Maraşlılar?a dayanmaktadır. Maraşlı efsanesinin 3 kardeş efsanesinin üç boyun adı da ?Paça?dır. Trabzon her açıdan önemli bir şehirdir. Şehzade Sancağı ve Eyalet Merkezi Trabzon?dur. Trabzon çok önemli şahsiyetleri yetiştirmiştir. Kanuni Sultan Süleyman?da Trabzonludur. Trabzon?un İslamlaşması göç ederek değil, Gayri Müslimlerin din değiştirmesindendir. Osmanlı döneminde en çok insanın yaşadığı coğrafyaya sahip olan vilayet Trabzon?dur. Trabzon, Osmanlılar?ın vilayet merkezidir. Yabancı Konsolosların en çok bulunduğu şehirdir. Trabzon?da, 20. Yüzyılın başlarında 12 Konsolosluk vardır? diyerek, Trabzon?un yapısını anlattı. 
KAFKASLARIN GELİŞİ
Trabzon 1850 yılında, Kafkasya?dan da önemli bir göç aldığını vurgulayan Prof. Dr. Öksüz; ?Trabzon İstasyon görevi yapmıştır. Kafkaslar?dan gelenler, buradan Marmara?ya dağılmıştır. 1. Dünya Savaşı?nda Kafkas Cephesi?nin lojistiğini da Trabzon yapmıştır. Trabzon; Rus baskısına dayanamayarak, 1916 yılında Rus İşgaline düşmüştür. Müslümanlar bu işgalden sonra, 100 binleri Batı?ya göç ederek, muhacir olmuştur. Göç eden Trabzonlular, Batı Karadeniz?e ve Marmara?ya yerleşmiştir. Rusya baskısını çektikten sonra, Trabzon?dan göç eden muhacirlerin bazıları tekrar Trabzon?a geri dönmüş, bazıları da kalmıştı. Bu olay Trabzon?un sosyal dokusunu da büyük tahribat yapmıştır. Dönenlerin bazıları, evlerini ve ailelerini kaybetmiştir. Trabzon 20. Yüzyılın ilk çeyreğinde çok sıkıntılı dönemlerden geçmiştir. 19 Mayıs 1919?un ilk yapı taşlarından biride ?Milli Mücadele?nin başlangıcı olan Erzurum Kongresi?nin başlangıç yeri de Trabzon?dur? diye konuştu.
Konferanstan sonra Ankara Çaykara-Dernekpazarı Dayanışma Derneği Başkanı Nizamettin Şentürk tarafından Prof.Dr. Hikmet Öksüz?e ?Çaykara ve Trabzon Tarihi başta olmak üzere Türk tarihine? yapmış olduğu katkılardan dolayı teşekkür plaketi verildi.
Haber kaynağı: Çaykara Gündem Gazetesi
