Bir Göç Hikayesi-3

KÖY İÇLERİNDEN İLÇE MERKEZİNE

Köy içerisinde kalmayıp ilçe merkezinde de bir şeyler yapmanın zamanı geldiği anlayarak sadece tarım ve hayvancılıkla olamayacağını düşünerek köyden bir kaç kişini ilçe merkezinde iş yeri açma düşüncesi kafalarında yer etmişti. Bunu üzerine o zamanlarda fazla gelişemeyen Özalp ilçesi ilk olarak marangoz atölyesi ve bunu sırası ile tamirhane lokanta kahvehane gibi iş yerleri açarak ilçede de kendileri ispatlamış oldular.

İlk geldikleri yıllarda çoğu fakir idi içlerinden zengin diyecek bir kaç kişi vardı. Ama iklim şartları onları olumsuz yönde etkilemeye devam ediyordu. O yılları anlatan Van Özel İdare Müdürlüğünde memur olan ve şuan emekli olan Mustafa Karal ? Ben o yıllarda, Van Özel idarede memur olarak çalışıyordum. ilk yıllar emek ve Dönerdere köylerini hem, hem her gün gidiyordum bir yıl üç öğün yemek taşıtım ve bu insanları çok iyi tanıtım o yıllar çok acı yılardı. Gelen insanların hemen, hemen çoğu fakir denecek kadar bir şeyleri yoktu. Geldikleri zaman köy meydanında toplanıp kura çekimi yaptıklarında birkaç kat yatak birkaç parça eski kilim birkaç sefer tasından başka bir şeyleri yoktu zengin denecek birkaç kişi vardı onlarda kendi tutukları kamyonla gelmişlerdi. Ben kendi içimden hep diyordum bu insanlar burada barınamaz diyordum yaz ayının olması onları daha da çok bunalıma sokuyordu elleri dudakları sıcaktan çatlamıştı.

Ama 35 yıl sonra başka bir iş için tekrar geldiğim de. O burada yaşayamaz dediğim insanları görünce hayret içinde kaldım her kesin kapısın son model tarım araçları, son Traktörleri ve bostanlarında ürünleri evlerin son model mobilyaları olduğunu gördüm işte o zaman Karadeniz insanın ne kadar çalışkan insan olduğu anlatım?diyor.

İLK MUHTAR VE KÖY OLMA

Emek köyü İlk kurulduğu yıllarda Gültepe köyünün mezrası olarakkurulmuştu. 3 yıl mezra olarak kalmıştı.1968 yılında ilk muhtarını seçerekköy oldu. İlk Muhtar seçimi çok çekişmeli olaylara sahne olmuş Mustafa Altunbsaş?ın Muhtar olmasını istemeyen bazı gruplar Eski emek köyü ve Gültepe köyü adayını desteklediler. Ama yinede başarılı olmadılar. Bu yüzden köyde bir kopma meydana geldi. Bu da köyün ilk küskünlüğüne neden oldu. Köylü kendi arasında uzun yıllar küs kalınca hayvanları iki ayrı ahır oluşturarak uzun süre küs kaldıktan sonra işin bu şekilde olmayacağını anlayarak barışıp bu günlere gelmeyi başarmışlardı. Kaymakamlık arşivin elde edilen bilgilere göre ilk Muhtar Mustafa Atunbaş Azaları Ali Osman Akyüz, Merhum Cevahir Aslan, Merhum İbrahim Baltacı, Merhum Sağban Onat olduğu resmi kayıtlarda görünüyordu. O yılarda her muhtarlığın bir köy bekçisi olmak zorunda idi.24.06.1965 yılında Emek köyünü ilk resmi bekçisi Merhum Mehmet Özbay idi.Emek köyünün Bağlı olduğu Gültepe köyünde ayrılarak köy olmuştur. Oysa Dönerdere köyü halen eski Dönerdere köyü ile birlik muhtar seçiyor. Ama muhtarlık alanında hiçbir sıkındı yaşanmadan bu günlere geldiler.

Her seçim bir dönem yeni Dönerdere aday çıkarıyor bir dönem eski Dönerdere yılarca böyle olmuş ve seçim sandıklarına hep tek aday olarak gidilmiştir.Oysa emek köyünde muhtarlık yarışı tıpkı milletvekili yarışı gibi çekişmeli ve heyecanlı kavgalı oluyordu. Dönerdere köyünü Emek köyünde bir avantajı vardı. O da köyün hepsinin Trabzon Çaykara ilçesi uzungöl (Şerah) köyünden olmaları aynı köyden olmaları ve bir birlerini tanımaları idi. Onların sadece YerliHalk (Kürtler) ile kaynaşma sorunu yaşamışlardı. Emek köyünde durum daha faklı idi Emek köyü Trabzon ili Çaykara ilçesinin dört köyünden oluşmuştu.Uzungöl (Şerah)19 hane, Baltacılı 18 Hane, Holaysa 36 hane, Haros 2 hane olarak gelmişlerdi. Bunların çoğu bir birini tanımıyorlardı. Bu yüzden hem kendi aralarında kaynaşma sorunu hem de yerli Halk (Kürtler)kaynaşmak zorun da idiler bu da bazı sorunların çıkması neden oluyordu ilk yılarda,ama şimdi ise herkes bir biri ile hısım akraba olmuşlar kızı alıp kız vermişler.

KÖYE İLK GELENLER

İlk gelenleri çoğu henüz 20 yaşında idiler. Araların yaşlı denecek pek az kişiler vardı. Onlar Emek köyü için birer ulu çınardılar.Ama ne yazık ki o ulu çınarların bu topraklarda yaşadıkları acıları,heyecanları, hüzünleri ve başarıları yeni nesil olarak unuttuk ve onların bıraktığı bu mirası bizler hafife alarak yaşadık. O yıllarında Emekköyünde ikamet eden hane reislerinden vefat edenler ve ikinci bir göçyaşayanları listelersek ortaya çok acı bir tablo çıkar. İşte o tablo

1. M.Nazım Baltacı; Baltacılı köyünden,emek köyünde büyük olarak ilk Vefat eden büyüğümüzdür.
2. Hacı Ahmet Akyüz; uzungöl Şerahköyünden, uzun yıllar kaldıktan sonra Trabzon Çaykara uzungöl göç etti.
3. Tahir Kul; uzungöl şerah köyünden,Emek köyünde vefat etti çocukları köyde ikamet ediyor
4. Hacı Abdullah Korkmaz;Şerah Uzungöl köyünden, emekköyünde vefat etti. Kendi evinde kimse kalmıyor. Çocukları ülkenin çeşitli yerlerinde ikamet ediyor. Çocuklarından Hanefi Korkmaz İstanbul?da Vefat etti.
5. Osman Baltacı; Baltacılı köyünden,emek köyünde uzun süre kalmadı Balıkesir iline göç etti
6. Hacı Yusuf Akyüz; Uzungöl şerah köyünden, emek köyünden Van iline göç etti. Yaz aylarında köye geliş gidiş yapıyor.
7. Hacı Hamit kanık; Uzungöl şerah köyünden, Emek köyündeikamet ediyor
8. Hacı Rikap Toprak; Haros köyünden, Adana?ya göçetti. Orada Vefat etti
9. Mustafa Toprak; Haros Köyünden, Emekköyün vefat etti. Çocukları köyde ikamet ediyor
10. Ahmet Terzi; Holaysa köyünden, emekköyünde vefat etti. Çocukları Bursa?da ikamet ediyor.
11. Cevahir Aslan; Uzungöl şerah köyünden, köyde yaşanan husumetten dolayı Trabzon Çaykara uzungöl?devefat etti
12. Dursun Salihpaşaoğlu; Holaysa köyünden, uzun yıllar Almanya?da Kaldı orada vefat etti. Hanımı yazın köyde kışın Ankara?da yaşıyor
13. Hacı Ali seyit Yıldırım; holaysa köyünden, köyde vefat etti. Çocukları buradaki yerlerini satarak İstanbul ve Bursa?ya göç etti
14. Ali Rıza Taçoğlu; holaysa köyünden,Erzurum?a göç etti orada vefat etti.
15. Hacı Ömer Kılıç; Holaysa köyündenuzun yıllar emek köyünde kaldı imamlık yaptı. İstanbul?da emekli oldu Yazın köyde kışın İstanbul?da yaşıyor.
16. Hacı Hasan ulusal; Halaysa köyünden,emek köyünde Vefat etti. Çocukları bir kaçı göç etti. Biri köyde ikamet ediyor.
17. Maksut Korkmaz; Şerah Uzungöl köyünden, köyde vefat etti çocukları köyde ikamet ediyor.
18. Hacı İhsan Baltacı; Baltacılı köyünden, emek köyünde ikamet ediyor.
19. Süleyman Altunbaş; Holaysa köyünden,Balıkesir?e göç etti. Köydeki arazileri sattı.
20. Mustafa Altunbaş; Holaysa köyünden,Balıkesir?e göç etti Köydeki arsaların sattı.
21. Sami Yıldırım; Holaysa Köyünden,Köyden ilk göç edenlerden hastalığından dolayı çok yer değiştirdi. Yakın zaman da vefat etti. Köyde arsaları sattı.
22. Muhammet Baltacı; Baltacılı köyünden,Köyde vefat etti çocukları köyde ikamet ediyor.
23. Nuri Baltacı; Baltacılı köyünden,Köyde vefat etti. Çocukları köyde ikamet ediyor
24. Hacı Süleyman Güzel; Holaysa köyünden, Köyde vefat etti.Çocuklarından köyde kimse yok. Hanımı Yaz aylarında gelip gidiyor.
25. Mehmet Cuman; Holaysa köyünden, Köyde vefat etti. Oğlu köyden İstanbul?a göç etti. Yaz aylarında geliş gidiş yapıyor
26. Hacı Alaybey Tabanoğlu; Holaysa köyünden, Trabzon?da vefat etti. Oğlu köyde ikamet ediyor.
27. Hacı Süleyman Sır Yılmaz; Holaysa köyünden, emek köyü uzun yıllar ikamet etti. İstanbul?da vefat etti.Eşi yaz aylarında geliş gidiş yapıyor.
28. Hacı Cafer Baltacı; Baltacılıköyünden, köyden Trabzon?a göç etti. Orada vefat etti. Hanımı Yaz aylarında geliş gidiş yapıyor.
29. Abdullah Çiçek; uzungöl şerah köyünden, trafik kazasında genç yaşta vefat etti. Çocukları köyde ikamet ediyor.
30. İbrahim Tosun; Holaysa köyünden, Van?da vefat etti. Çocukları arazilerin sattı.
31. Kasım Şahin; Holaysa köyünden, emek köyünde ikamet ediyorum köyünMuhtarı.
32. Cevahir Zengin Halaysa köyünde Emekköyün bursa orhangizİlçesine göç etti. Orada vefatetti.
33. Ali Osman Akyüz; Şerah Uzungöl Köyünden, Emek köyünden Bursa Ova akça köyüne göç etti. Oğlu köyde ikamet ediyor.
34. Cemal Akyüz; Şerah Uzungöl Köyünden köyden İstanbul?a göç etti
35. Kibar Baltacı; Baltacılı köyünden,Uzun Yıllar Almanya?da Yaşamış ve vefat etti. Evinde kimse kalmıyor.
36. H.Mahmut Baltacı; Baltacılı köyünden,Emek köyünde ikamet ediyor.
37. Süleyman Gençan; Holaysa köyünden,Emek köyün Ankara gölbaşına göç etti. Evinin ve tarlarını sattı.
38. Hacı Yılmaz Gençan; Holaysa köyünden,Emek köyünde ikamet ediyor.
39. Kemal Onat; Holaysa köyünden, Vefatetti, Oğlu ta köyden göç etti. Arazilerini sattı.
40. H.Mehmet Şahin; Holaysa Köyünden,Emek köyünde ikamet ediyordu İzmir?de vefat etti. Çocuklarıİzmir?de yaşıyor yaz aylarında ara sıra geliyorlar.
41. Vehbi Yavuz; Holaysa köyünden, Emekköyün uzun yıllar önce göç etti ve Bursa Orhangazi de vefat etti. Köydeki arazilerini sattı.
42. H.Mustafa Baltacı ;Baltacılı köyünden,Köyden göç etti. Arazilerin sattı.
43. Süleyman Baltacı ;Baltacı köyünden,emek köyünde vefat etti. Eşi yaz ayların geliyor.
44. Hacı Rasim Kalyoncu; Holaysaköyünden, emek köyünden Bursa Orhan gaziye göç etti. Orada vefat etti.Arazilerin sattı.
45. Hacı Ruşen Baltacı; Baltacılı köyünden, emek köyünde vefat etti. Eşi yaz aylarında geliyor.
46. Hacı İbrahim Kılıç; Holaysa köyünden,emek köyü yaşıyordu İstanbul?da vefat etti. Çocukları ara sıra geliyor.
47. Hacı Şahmeran Şahin; Holaysaköyünden, Emek köyün ikamet ediyor.
48. Hacı Mahmut Taçoğlu; Holaysa köyünden, Emek köyünde Erzurum?a göç etti. Orada vefat etti.Arazilerine Başkası bakıyor.
49. Cemal Baltacı; Baltacılı köyünden,Emek köyün Balıkesir?e göç etti arazilerinı sattı.
50. H.İsmail Hakkı Baltacı; Baltacılıköyünden, Emek köyünde Balıkesir?e göç etti. Orada vefat etti.
51. Hacı Mustafa Gevinoğlu; Şerah Uzungöl köyünden, emek köyünde vefat etti. Torun köyde ikamet ediyor.
52. Hüseyin Tunç; Holaysa köyünden, Emek köyünden uzun yıllar önceçıktı. Evin bir yangında harabe oldu. Ve halen öyle kalıyor.
53. Hacı Celal Aygün; Uzungöl Şerahköyünden, halen emek köyünde ikamet ediyor.
54. Muhammet Kutbay; Şerah uzungölköyünden, Emek köyün uzun yıllar önce Samsun?a göçetti.
55. Mehmet Özbay; Holaysa köyünden, Emekköyünde ikamet ediyordu yakın tarihte vefat etti.
56. Hacı Seyit Zengin; Holaysa Köyünden,Emek köyünden Bursa Orhangazi Göç etti. Arazilerin sattı.
57. Şaban Onat; Uzungöl Şerah köyünden,emek köyünde ikamet ediyordu. Trabzon uzungölde vefat etti. Arazileri başkaları bakıyor.
58. Hacı Ferşet Kutbay; Uzungöl şerah Köyünden, Emek köyünde vefat etti.
59. Hacı Mehmet Baltacı ;(Cambaz )Baltacılı köyünden, emek köyün ikamet ediyordu. Muğla Fetihe? deVefat etti. Eşi Köyde ikamet ediyor .
60. Ali Karaca; Holaysa köyünden, Emekköyünde Balıkesir?e göç etti. Orada Vefat etti. Çocukları arada köye uğrarlar arazileri başkalarında
61. Süleyman Sevinç, Holaysa Köyünden,Emek köyünde yaşanan husumetten dolayı Trabzon?a göç etti. YakınTarihte Vefat etti.
62. Ekrem Baltacı; Baltacılı Köyünden,İstanbul?a göç etti.
63. Hacı İbrahim Baltacı;Baltacılı köyünden, Emek köyü ikamet ediyordu. Eşi ile İstanbul?da vefat etti. Arazileri oğlu bakıyor.
64. Hacı Hasan Şahin; Holaysa köyünden, Emek köyünde vefatetti. Oğlu köyde ikamet ediyor.
65. Hacı Aziz İnce; Uzungöl Şerahköyünden, Emek köyünde vefat etti. Oğlu köyde ikamet ediyor.
66. Aziz Tuç; Holaysa köyünden, Emekköyünde Vefat etti. Çocukları köyde ikamet ediyor
67. Salih Korkmaz; Uzungöl Şerah Köyünden, uzun yıllar Almanya?da yaşadı. Vefat etti oğlu öğretmen olduğu için yazları geliyor.
68. Hacı Ömer Muhammet Baltacı; Baltacılı köyünden, Emek köyünde ikamet ediyor.
69. Ahmet Zeren; Uzungöl Şerah köyünden,emek köyünden göç etti ve Trabzon?da vefat etti Arazileri eniştesinde.
70. Ömer Baltacı; baltacılı köyünden,emek köyünden Trabzon Çaykara ilçesi baltacılı köyüne geri döndü.Arazileri sattı.
71. Mehmet Gençan; Holaysa köyünden,Ankara?ya göç etti. Orada Vefat etti.
72. Mehmet Tuç; Holaysa köyündenTrabzon?a geri döndü oradan emekli oldu tekrar geri geldi emekköyünde vefat etti.
73. Mehmet korkmaz; Uzungöl Şerahköyünden, emek köyünde ikamet ediyor.
74. Hacı Mehmet Şahin; Holaysa köyünden, emek köyünde ikamet ediyor.
75. İsmet Tosun; Holaysa köyünden İstanbul?da vefat etti. Oğlu köyde ikamet ediyor.

Kaybettiğimiz büyüklerimize Allahtan rahmet Kalanlara ise sağlık ve sıhhat diliyoruz.Allah onları başımızdan eksik etmesin

Yukarıda listeye bakıldığı zaman 75 hane olarak kurulan emek köyü bu gün ise verdiği ikinci göçler ile 50 hane kaldı. Gelen 75 hane reisinden Hakkın Rahmetine gidenler ise 50 kişi kalanlar 25 kişi işte ulu çınarlarımızı yavaş, yavaş kaybediyoruz.

Yerli Halkla(Kürtlerle) İlişkiler

Emek ve Dönerdere köyleri kuruldukları yılardan birkaç yıl sonra buralara alışmış ve hiçbir sıkındı yaşamadan devam eden hayatlarına yeni bir halk yeni bir yaşam tarzı çizmeye başladılar. Yakın komşuları ile dostane bir şekilde yaşamaya aşılmış olsalar bile aralarında ara sıra ufak sorunlar yaşanmıştır. Emek köyüne en yakın köyü eski emekköyü(TOREREK) o zamanlar fazla bir nüfusu yoktu 9 haneden oluşun bir mezra idi. 5 km uzaklıkta bulunan Gültepe köyünün mezrası idi ve halen o şekilde mezra olarak geçiyor. 100 hane oldu. Dönerdere köyünde de durum aynı mezrası olan eski Dönerdere(KİRDİR) ile aynı şekilde birlikte yaşıyorlar. Her iki köyün yerli halkla kaynaşması fazla uzun sürmedi. Ama Döneredere köyü yerli halkla bazı sorunlar yaşamıştır. Dönerdere köyü İran sınırına yakın olması o yıllar kaçakçılığın çok olması nedeni ile bazı köylerden büyük ve küçükbaş hayvanları çalınması veİran?a satılmasından Dönerdere köyünde de bu olaylar yaşanmaya başladığından Dönerdere köyünü zoruna gidiyordu bu konu ile komşuları ile ufak tefek sorunlar yaşanmış olsa da fazla gerginliğe yol açmamıştır. Emek köyünde de genelde araziler yüzünde ufak tefek komşuları ile münakaşaları olmuş olsa da halen dostane ilişkiler devam ediyor.

3. Bölümün sonu.

Hazırlayan: Nihat ÖZBAY

Haftaya: İlk Kürtle evlilik

NOT: Kaynak göstermeden başka yerlerde yayınlanması yasaktır.