80.Yıl Önce Türkiye Ve Zeleka 1938

Emekli Öğretmen Ahmet Mutluoğlu´nun yazdığı ´80 yıl önce Türkiye ve Zeleka 1938´adlı araştırma yazısını siz değerli okurlarımızla paylaşıyoruz

ÇAYKARA 29.02.2016 21:56:51 0
80.Yıl Önce Türkiye Ve Zeleka 1938

 

Şu anda dünyada yaşayan Zelekalı sayısı 1000 hane ve 5000 kişi civarındadır. 80 sene önce bunların kaçının hayatta olduğunu kesin olarak bilmiyor isek de, hangi şartlarda yaşadıklarını çok iyi biliyoruz. Yol yok, su yok elektrik yok, okul yok, hastane yok, doktor yok, ilaç yok? Yok, yok, yok. Tamamen yoklar dünyası.

Sular, köyün belli yerlerindeki çeşmelerden güğümlerle taşınır. Evler ocak diye tabir edilen şöminelerle ısıtılır. Ot, odun vs. sırtta taşınır? Daha doğrusu kadınlarımızın, kızlarımızın sırtından geçer?

İmkânsızlıklar bir yana, cehaletimiz dolayısı ile yapamadıklarımızı hatırladıkça utanırım kendi kendime ki benim şahit olduklarım masum kalır 80 yıl öncesinin yanında.

Buna rağmen dedelerimiz, imamının, bekçisinin, muhtarının, çobanının ücretini öder, çeşmesini yapar, yollarını onarır hiçbir kurumdan yardım beklemez. Yardım almak şöyle dursun, ?salma?ile köyünün, vergi ile de Devletinin ihtiyaçlarını karşılardı.

Memurmuş, işçiymiş, emekliymiş gibi yollarla Devletten maaş almak gibi bir yolun varlığından bile haberdar değildir O Köylü.

İşte Mustafa Kemal´in ?Yurdun Efendisi? diye tabir ettiği ?Köylü? bu köylüdür. Çalışan, üreten, kendini besledikten sonra Ülkeyi ve Halkı besleyendir O Köylü. Ve bizi biz yapan, apartmanlarda oturmamızı sağlayan, evimizin önüne adam başı araba çektiren dedemiz, ninemizdir O Köylü. Sarıkamış´ta Ali Osman Kılıç, Büyük Taarruz´da Yusuf Arslan, Yemen´de İbrahim Arslantürk´tür O Köylü.

Okuma-yazmanın yüzde onu bulmadığı, parayı tanıyıp kullananın azınlıkta bulunduğu, bir öğün yemek için akşama kadar çalışıldığı yıllarda, dedelerimizin, ninelerimizin, bu günlere ulaşmamızı sağlamak için yaptıkları çalışma ve fedakârlığın bir örneği olarak Muhtar Rahmetli (Gavuşoğlu Çubama Muhammet) Mehmet Arslantürk (1904-1983)´ün 1938 yılı Salma Defteri´nden o yıl Zeleka´da yaşayan ve vergi mükellefi dedelerimizi ve ninelerimizi rahmetle analım ve ne yazık ki bir kısmını unuttuğumuzun ayıbı ile kendimize gelelim.

O gün mevcut 116 hanenin 23´ü birinci sınıf addedilerek her birinden 7,5 TL, 34´ü ikinci sınıf olarak addedilerek her birinden 6,5 TL, 39 hanesi üçüncü sınıf olarak belirlenerek her birinden 5 TL ve 20 hanesi dördüncü sınıf olarak belirlenerek her birinden 3 TL tahsil edilmesi Köy İhtiyar Heyetince kararlaştırılmış ve Nahiye Müdürlüğü´nün onayı ile yürürlüğe konmuştur.

Ve sözü Onlara bırakmadan belirtmek isterim ki, eğer bizler de Onlar gibi, her yıl salma ile yaşadığımız köyümüze veya şehirde mahallemize, vergi ile de vatanımıza katkı vermeye devam edebilseydik, bu gün kalkınmışlık seviyemiz çok daha ilerde olurdu elbette.

Selâm olsun sizlere Ey Fedakâr insanlar diyelim ve sözü sahiplerine verelim.

1938 YILI SALMA DEFTERİ

?938 Yılı muhtar, kâtip, korucu, sığırtmaç, imam, hükümet konağı, Kadahor Okulu, köy odası, değirmen vergisi, telefon, radyo, kırtasiye, muzır hayvan itlafı, bayram masrafı, öksüz çocuklara yardım, umulmadık masraflar, neşriyat vs. olmak üzere; 648 Lira 38 kuruş Halka döküm yapılmıştır. Köyün mali vaziyeti göz önüne alınarak, sureti adilanede dört sınıf üzerinden, Köy Kanununun ahkâmına uygun olarak yapılmış ve tahsili hususu için müsaade edilmek suretiyle zimnen onaylandı. 15.4.938 Zeleka Muhtarı M.Arslantürk (mühür, imza), Üye Müslim (mühür-imza), üye (mühür-okunmuyor) Kâtip S.Soysal (imza)

SALMA MÜKELLEFİ HANE HALKI REİSİNİN

Sıra No- Adı Soyadı                    Baba Adı      D.T.     Ö.T.  Lâkap ve Şöhreti

01.Molla İsmailoğlu Rafet              Mahmut        1912     1985   Rafet Mollaismail

02.Takaoğlu Süleyman                 Mehmet        1924      2007   Mehmet ve Hasanbey´in Babaları.

03. Hudekoğlu Asım                     Mehmet         1903     1986   Kundurap Ğasım (Mustafa Gezgin)

04. Mandoğlu Enver                     Aziz              1920      1991    Enver Mandoğlu

05. Rendecioğlu Hasan Efendi       Ali                 1874                 Rasim Rendeci´nin babası

06.Takaoğlu Mustafa                   Mustafa          1920      2000      Başkan

07. Kayaoğlu Alibey                    Ethem            1910      1993      Muhtar

08. Kabaoğlu Ahmet                   Aziz                1888      1941      Hasanı  Babası, (Kütükte Hüseyin)                      

09. Hudekoğlu Ömer                  Süleyman        1903      1973      Ömer Hudek

10. Kabaoğlu Yusuf ve Mehmet   Yusuf               1903      1978      Deveci

11.  Kutrioğlu Ali                       Hasan              1886      1977      Kutri Ali Efendi

12.  Halekoğlu Mehmet Emrullah Mehmet           1888      1976      Emrullah

13.  Karahasanoğlu Süleyman     Mehmet          1916      1962      Süleyman Karahasan

14.  Takaoğlu Hüseyin                Behram          1910      1988      Hüseyin Taka

15.  Ömeroğlu Hulüsi                  Aziz                1903      1996      Koyuncu

16.  Kayaoğlu Veysel                 Zekeriya         1923      2000      Veysel Kaya

17.  Hasekioğlu Ahmet               Mustafa           1869      1943     Mustafa´nın Dedesi.              

18.  Hasekioğlu Altun            Ali Kayaya  satılan evin sahibesi.                                                                                                     

19.  Sakaoğlu Hamit                  Ali                  1902       1972      Sünnetçi Kobuç

20.  Şerifoğlu Ahmet                Yusuf                1878      1955      Bahadırın Babnası

21.  Hudekoğlu Emin                Aziz                  1904      1975      Emin Memiş

22.  Çifoğlu İsmail                   Mustafa              1873      1938      Şkebiza

23.  Ömerefendioğlu Ahmet      Bilâl                  1900      1992      Ahmet Alika

24.  Kabaoğlu Mahmut             Aziz                   1897      1971      Kiremitçi

25.  Kofalioğlu Mehmet bin İbrahim   İbrahim    1904      1986      Muştaki Kofali Muhammet

26.  Ömerefendioğlu Mustafa     Bilâl                 1897      1981      Alika Mustafa

27.  Dehasanoğlu Şağban         Mustafa              1857                 Durmuşların Büyük Dedesidir.

28.  Ömeroğlu Kamil                Mustafa             1880      1943      Hafus Kâmil

29.  Ömerefendioğlu Ömer Usta   Mahmut           1889      1970      Ömer Çerek

30.  Halekoğlu İbrahim O.Mehmet   İbrahim        1880      1952      Muhtar Koçot

31.  Şerifoğlu Hamit                     Yusuf              1881      1963      Hemit Kuskar

32.  Hudekoğlu Mehmet ve Zihni   Numan  906-1903/1964-1933 Mollaömer Muhtarlar

33.  Hudekoğlu Hüseyin Memiş      Aziz                1901      1988      Hüseyim Memiş

34.  Kabaoğlu Mustafa                  Mehmet           1908      1970      Hafus ve Nuri Babası

35.  Takaoğlu Mehmet bin Ali        Ali                    1916      1973      Esat Babası

36.  Ömeroğlu Mehmet Bin Mehmet Mehmet          1905      2010      Mehmet Merduyu

37.  Mantoğlu Behzat                    İbrahim            1865      1938      Helimenin Kocası

38.  Kofalioğlu Sait Efendi             Mehmet            1863      1940      Kofali Saat

39.  Yunusoğlu Mustafa                 İbrahim            1873     1941     Hemide Yunusun Kayınpederi.

40.  Çifoğlu Ahmet ve Zeyne         Mehmet            1898      1940     Araz Ahmet ile Annesi Zeyne

41.  Kofalioğlu Ali Osman O. MehmetAli Osman      1916      2004      Kofali Bakkal

42.  Taka Hasan Bini Hasan           Hasan               1910      1994      Hasanefendi Hasan

43.  Hudekoğlu İlyas                    İlyas                 1913      1984      Hudek İlyas

44.  Çifoğlu Muslim                       Şerif                 1908      1952      Bayburta göçerken vefat etti.

45.  Çifoğlu Şerifoğlu Mehmet       Şerif                  1906      1982      Tabuç´da Sünnetçi

46.  Mollaismailoğlu Yusuf             Mehmet             1906      1955      İhsan Başoğlu´nun Babası

47.  Yunusoğlu Fatma                  Yusuf                 1892      1967      Yulduza-Hasan Rendeci´nin Annesi

48.  Cincioğlu Mehmet                  Ahmet               1894      1966      Deburalardandır, Cinci anne Tarafıdır

49.  Takaoğlu Hanife Şişman        Şişman               1888      1975      Henife Şişman

50.  Şerifoğlu Mahmut                 Yusuf                  1897      1982      Kuskar Mahmut (Akyüz)

51.  Mantoğlu Ahmet Aga             İbrahim               1863      1942      Helime Muhammet´in Amcası

52.  Çifoğlu Mustafa                     Mahmut              1881      1954      Kuhz

53.  Ustamehmetoğlu Mehmet  Usta Mehmet           1870      1945      Ustamehmet

54.  Mantoğlu Muhammet                Şerif                1916      Adapazarına hicret etti

55.  Hudek Dursun                        Ali Efendi           1908     Müsteşar-Mebus A.Naci´nin Babasıdır

56.  Kayaoğlu Süleyman                Eset                  1913      1997      Hasekina Süleymen

57.  Tellioğlu İbrahim                    İbrahim             1901      1979      Kako

58.  Ömeroğlu Hasan                    Ali Osman          1902      1996      Merefendi Hasan

59.  Yunusoğlu Aziz                       Arif                   1882       Bekirin Babası

60.  Kasapoğlu Aziz                       İbrahim             1850      1944      Büyük Kasap

61.  Kaspoğlu Mehmet Efendi        Ahmet                 1877      1960      Hubur

62.  Bostoğlu Hüseyin                   Arif                     1904      1959      Tellioğlul Mustafa´nın babaları

63.  Takaoğlu Osman                   Behzat                1883      1951      Osman Taka

64.  Çifoğlu Ali Efendi                   Şerif                   1901        Şerifefendi Ali

65.  Sakaoğlu Remzi                    Ahmet                 1904      1961      Remzi Kobuç

66.  Ğavuoğlu Kamil                     Ali                      1872      1949      Hışır Tsubama

67.  Teburaoğlu İbrahim ve Halil    İsmail   1895-1903/1972-1995    Debura Ustalar

68.  Kutri Salih Efendi                   Mehmet               1879       1948      Ali Rızanın Dedesi

69.  Kutri Ahmet Efendi                Mehmet               1872      1950      Öğr.Ahmet,Mehmet´in Dedeleri

70.  Ömeroğlu Aziz Efendi            Mehmet                1897      1982      Çakır Haci Aziz

71.  Hudekoğlu Eyyüp                  Aziz                      1895      1985      Eyüp Memiş

72.  Ömeroğlu Ahmet Efendi         Ömer                  1888      1967      Uzun Ömer´in Babası

73.  Ömerefendioğlu İzzet            Mahmut                1871     Hasan Çerekonun Dedesi

74.  Ömerefendioğlu Mehmet bin Bilâl     Bilâl            1900      1970      Muhammet Alika

75.  Şerifoğlu Ahmet Efendi          ibrahim                 1871      1945      Muhtarın Babası-Uzun (Makri)

76.  Cevahiroğlu Ahmet Efendi      İbrahim                1877      1962      Büyük Cevahir

77.  Rendecioğlu Kasım Efendi      Mehmet                1877      1975      Kasım Rendeci

78.  Kayaoğlu Muslim Efendi         Ali                        1879      1960      Muslim Kaya

79.  Çifoğlu İbrahim                    Süleyman              1897      1972      Evi Camii Altında

80.  Ğavuşoğlu İbrahim Efendi     Mustafa                  1870      1957      Cerrah Tsubama

81.  Hudek Mehmet ve Tahsin      İbrahim    1910-1918/1987-1988 Kavina Kardeşler

82.  Ömeroğlu Yusuf                    Ömer                    1897      1982      Yusuf Merefendi

83.  Çifoğlu Şağban ve Mehmet    Şağban    1900-1903/1974-1979    Kiremitçi Kardeşler

84.  Kabaoğlu Mehmet bin Mehmet  Mehmet              1916    1948      Bakkal Ahmet´in Babası

85.  Kabaoğlu Alibey                    Aziz                      1911      1986      Muhtar-Köyde Bakkal

86.  Temeloğlu Ömer                   Aziz                      1904      1988      Ömer Temelli

87.  Mantoğlu Mustafa                 Mehmet                  1906      1980      Patraç Mustafa

88.  Çifoğlu Ömer ve Bekir          Kibar    1906-1932/1980-1985    Hacıkibar Oğulları

89.  Karahasan Hoca Mehmet      Salih                      1882      1962      Kiki

90.  Karahasaoğlu Mustafa          Ahmet                    1905      1986      Sünnetçi

91.  Ömerefendioğlu İsmail        Mahmut                   1908      1990      Haykıranlı Hala´nın Kocası

92.  Hudek Fehmi ve Ahmet       Ömer                       1911      1963      Anneleri Eğridere Bambilerden

93.  Gavuşoğlu Numan               Kamil                       1896         1947      Tsubama Numan

94.  Çifoğlu Niyazi                     Kâmil                        1903      1975      Mehmetali

95.  Halekoğlu Mehmet bin Ahmet   Ahmet                  1874      1943      Sako

96.  Rendeci İsmail                    Ali                           1880      1968      İsmail Rendeci (Kütükte Hüseyin)

97.  Çifoğlu Bayram                  Yusuf                        1899      1973      Bayram

98.  Kayaoğlu Ahmet Çavuş       Beyaz Ali                   1908      1968      Çavuş Kaya

99.  Saravaoğlu Salih                Ahmet                       1857      1938      Atmaca

100.Bostoğlu İsmail                 İlyas                           1898     Adapazarına hicret etti (Tellioğlu)

101.Ömerefendioğlu Katip MehmetKâtip Kâzım             1924      2013      Dilaver Muhammet Hulüsi

102.Abdurrahmanoğlu Abidin     Kâmil                         1904      1996      Ğabidin

103.Bostoğlu Efraim                İbrahim                        1901      1979      İstiklâl S.Gazisi-Kako

104.Kasapoğlu Sakine            Muhammet                    1895      1958      Sakine Cevahireko Dedesi Cevahir

105.Karahasanoğlu  Arslan      Mehmet                        1922    Süleyman Kardeşi

106.Karahasanoğlu Ali            Mehmet                        1919     Süleyman Kardeşi

107.Keskioğlu Muhammet       Süleyman                     1896     Keski Süleymanın Babası

108.Keskioğlu İlyas               İlyas Keski´nin Dedesi

109.Halekoğlu Sakine            Halil                               1897      1986      Halilina

110.Taka Mehmet Bini Mehmet   Mehmet                       1916      1996      Yakupoğlu Muhammet

111.Çifoğlu Mikdat Oğlu Ahmet   Mikdat                        1908      1973      Elife´nin Beyi

112.Tebura Mustafa Hanesi      İbrahim                         1838      1918      Kutri Mevlüde´nin Babası.

113.Halekoğlu Ahmet              Mustafa                          1907      2012      Kırbıyık

114.Ömerefendioğlu Fatma     Çerekolardandır, belirlenememiştir.

115.Gavuş Hayriye                Osman O.Salih                  1895  Tsubama-Tabuşda oturur.

116.Hudek Meryem               Ömer                               1902   Hudek Çakır Mehmet´in Kardeşidir.                                                       

KAYNAKLAR:

1.Muhtar Mehmet Arslantürk, İbrahim Oğlu (1904-1983), 1938 Köy Bütçesi

2.Yukarıdaki hane halkı reislerinin şu anki varisleri ile yapılan telefon mülakatları.