Çaykara´da ?D? ve ?T? seslerinin karıştırılma nedenlerinden biri de ?KİPÇAK? söz varlığıdır.
Çaykaramızda ?D? ve ?T? ses imlerinin gerek yazı dilinde gerekse konuşma dilinde biri birine karıştırılması, Rumca, Rusça, Ermenice, Gürcüce, Farsça ya da Arapça dillerinden kaynaklanmamaktadır. Aşağıda tamamı tarafımızdan kullanılan ve de kullanılmakta olan ?Kıpçak? söz varlığından kaynaklandığını söyleyebiliriz. Şöyle ki : ?Tavuk? sözcüğünün aynı zamanda ?Daguk? ?taguk? ?takuk? ?dakuk? ; ?değil? sözcüğünün de ?degül?, ?tegül? , ?dögül?, ?tökül? şeklinde vücut bularak yumuşak ünsüz ?D? ile ve sert ünsüz ?T? ile aynı anlamı belirterek söylenişi bunun kanıtıdır.
D
Daguk: Tavuk, dağınık, dakuk, tafuk, taguk, takuk, tavoh, tokuk
Datlu: Tatlı, tatıglı, tatlu
Dan: Sabah vakti, tan vakti, dan, tan, tayn
Daşgarı: Dışarı, Daşra, dışra, taşarı, taşgarı, taşgaru, taşkara, taşkarı, taşkaru, taşra, taştın, tışkaru
Degül: Değil, devül, dögül, tegil, tegül, tögül, tüyül
Dezek: Tezek, tizek, hayvan dışkısının kurusu
Dilkü: Tilki, tilkü,tülki, tülkü
Dogrı: Doğru, yanlış olmayan, togrı, togru, torı
Dobuk: Topuk, tapuk
Dörd: Dört, dörüd, dörüt, tört, türt
Dürt: Dürtmek, dürüt, türt
T
Tafar: Koyun ve keçi cinsinden hayvan, davar, tavar, tavur
Taguk: Tavuk, daguk, dakuk, tafuk, tavoh, tokuk
Taguz: Domuz, danguz, dankuz, donguz, tonguz, tonuz
Takuz: Dokuz(sayı), dokız, toguz, tokkuz
Tanuklık: Tanıklık, şahitlik, danukluk, tanıhlık, tanıkluk
Tegül: Değil, devül,dögül, tegil, tökül, tüyül
Temirçi: Demirci, temürçi, temirşi
Tilsüz: Dilsiz, lal, dilsüz, tilsiz
Tinlen: Dinlenmek, istirahat etmek, dinlen, tınlan
Togru: Doğru, yanlış olmayan, dogrı, togrı, torı,
Tokkuz: Dokuz(sayı), dokız,dokuz, takuz, toguz, tokuz
Toldır: Doldurmak, doldur, doktur, toldur, toltur
Toru: Koyu kahverengi, hurma rengi, doru, toğru, torı, toru
Tülki: Tilki, dilkü, tilkü, tülkü
Kaynak: Recep Toparlı, Hanifi Vural, Recep Karaatlı, Kıpçak Türkçesi Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 2014
Haber: www.caykaragundem.com