İstanbul Üniversitesi emekli öğretim görevlisi, Çaykaralı hemşehrimiz Dr. Şahmeran Baltacıoğlu’nun şiir dilinden “Esmâ-i Hüsnâ"
İstanbul Üniversitesi emekli öğretim görevlisi, Kırgızistan – Celâlâbât İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi Sosyal Bilimler ve Eğitim Fakültesi Dekan Yardımcısı ile Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı / Yrd. Doç. Dr. ve Asis. Prof. Dr. olarak görevlerde bulunmuş, Çaykaralı hemşehrimiz Dr. Şahmeran Baltacıoğlu’nun şiir dilinden “Esmâ-i Hüsnâ"
ESMÂ-İ HÜSNÂ
(En Güzel / En Büyük / Muazzam İsimler: Allah’ın 99 İsmi)
* * *
-01-
“Euzû Besmele“yle başlarız sözümüze;
Markamız / şifremizdir, sözümüz özümüze!...
-02-
Her şeyi yaratan O, her şeyi yaşatan O!...
Her şeyi bitiren O, her şeyi başlatan O!...
-03-
Her an her yerde nazır, şah damarından yakın!...
Hayata gidip – gelmek, durmak yok; akın akın…
-04-
O’nun kuvveti sonsuz, O’nun imkânı sonsuz!...
O’nun işleri sonsuz, O’nun mekânı sonsuz!...
-05-
İslâm’da nice konu irdelenmiş an be an,
Kimi analiz olmuş, kimi sentez; Şahmeran!...
-06-
O Allah ki birdir, bir; bu “Bir”den başka bir yok!...
Anlama – anlatmaya o “Bir“in tarifi çok!...
-07-
Her bir zerrede bile muazzam hâkimiyet,
Kâinatta tecelli, akıl almaz maharet!...
-08-
Doksan dokuz olsa da Ayet’le Hadîs’lerde,
Kat kat yüce ismi var; dillerde, meclislerde…
-09-
Nice âlim çalışmış Esmâ-i Hüsnâ üzre,
Biz, Tirmizî’ye baktık burada, bize göre:
-10-
Kur’ân’da tekrar tekrar geçen Esmâ-i Hüsnâ,
Tekrar, benzer ve farklı isimler denmiş buna.
-11-
Tekrarlar; ehemmiyet, estetik nişanesi!...
Bunda bir kusur görmek, anlayış divanesi…
-12-
En iyi ve en doğru ve en güzel isimler,
Bunlar Esmâ-i Hüsnâ; bizlere verir haber!...
-13-
Üç guruba ayırsak; “Zâtî„ (a), ve “Kevnî“ (b) diye…
Ve “İnsanla İlgili„ (c) İlâhî nizamiye!...
-14-
“Zâtî“ kırk yedi tane, “Kevnî“si yirmi altı;
“İnsanla İlgili“si, bu dahi yirmi altı…
X X X
-15 / a-
Bunları bu düzende göreceğiz inşallah,
Tüm isimlerin özü; övünülendir “ALLAH“!...
-16 / a-
Varlığının sonu yok, ebedîdir ebedî… ---------------(ÂHİR)
İzzet, şeref, hükümrân; yücelerin yücesi!... ----------(ALÎ)
-17 / a-
Gizli açık, ne varsa; her bir şeyi tam bilen…--------(ALÎM)
Büyüklükte emsalsiz, zât ve nitelikte “en„!... ------(AZÎM)
-18 / a-
Yenilmez, mutlak gâlip; ona karşı gelinmez… -----(AZÎZ)
Varlığı ebedîdir, varlığı tam bilinmez… -------------(BÂKÎ)
-19 / a-
Açık gizli ne varsa, her bir şeyi tam görür!...----(BASÎR)
Mahiyet / zâtı gizli, akıl ile tasavvur… ------------(BÂTIN)
-20 / a-
Vâdini mutlak veren; iyilik, ihsanı bol!... ---------(BERR)
İsteği mutlak olur; ona der, sâdece: “Ol”!... --(CABBÂR)
-21 / a-
En büyük ve en ulu olmanın tek sahibi!... ------------ (CELÎL)
Varlığında “ezel yok“; insan, O’nun nâibi… --------(EVVEL)
-22 / a-
Kendinden başka her şey, yine kendine muhtaç…----(GANÎ)
Her şeyden tam haberdar, O’ndan gider ihtiyaç… --(HABÎR)
-23 / a-
Değişmeyen ve duran, hakkı ölümsüz tutan… -------(HAKK)
Emirleri, işleri hikmetiyle yaratan… ---------------------(HAKÎM)
-24 / a-
Hamd ve senâya lâyık, övülmeye tek lâyık… -----(HAMÎD)
Ezelî ve ebedî canlılık; diri, ayık!... –--------------------(HAYY)
-25 / a-
Her şeye gücü yeten, dilediğini yapan… --------------(KADÎR)
Asla hiç yenilmeyen, O’nda en müdhiş tırpan!... (KAHHÂR)
-26 / a-
Kudret, kuvvet en üstün; hiç bozulmaz, azalmaz…---(KAVÎ)
Büyüklükte emsal yok; zât, sıfat kavranılmaz… -----(KEBÎR)
-27 / a-
Bütün fazilet O’nda, karşılıksız veren O!... ----------(KERÎM)
Her noksanlıktan uzak, her bir şeye rağmen O!...(KUDDÛS)
-28 / a-
Keremi, ihsanı bol; uluların tatlısı… -------------------(MÂCİD)
Zâtı sonsuz şerefli, şanlıların şanlısı!... ---------------(MECÎD)
-29 / a-
Kuvvet, kudret membağı; kâinatın muratı… ---------(METÎN)
Tek tek ve ayrı ayrı bilen her mevcudatı… ------------ (MUHSÎ)
-30 / a-
Yapmada, yaratmada dileğince bulunur… ------(MUKTEDİR)
İzzet ve şerefte de en son zirvede gurur!... --------(MÜTEÂLÎ)
-31 / a-
Azametle yücelik izharında eşi yok!… --------(MÜTEKEBBİR)
Âlemleri nûrlayan kaynak nûr, esrarı çok!... –-----------(NÛR)
-32 / a-
Bahşedip esirgeyen Müminlere zor günde… --------(RAHÎM)
Dünyada mahlûkata çok merhamet içinde!... -----(RAHMÂN)
-33 / a-
Yaratığı sakınan; şefkatli, merhametli!... ----------------(RAÛF)
İrşata muhtaç değil, işi tam isabetli!... -----------------(REŞÎD)
-34 / a-
O, asla muhtaç olmaz; her varlık muhtaç O’na…----(SAMED)
“Selâm”, tehlikeyi yer; gider hedefli sona!... --------(SELÂM)
-35 / a-
En mükemmel işitmek, Allah’ın kanununda… ---------(SEMÎ)
Her yerde hazır – nazır, din ve Allah yolunda!... -----(ŞEHÎD)
-36 / a-
Hiç bir şey gizli değil; O’na, her şey açık, çok… -----(VÂCİD)
Zât, sıfat, fiillerde benzer ve ortağı yok… -------------(VÂHİD)
-40 / a-
Varlığının sonu yok, sahibidir her şeyin… ------------(VÂRİS)
Merhamet – kudret – ilmi kuşatıyor, çok çetin!... ------(VÂSİ)
-41 / a-
Varlığı ve birliği apaçıktır, aşikâr!... -----------------------(ZÂHİR)
Celâl, azamet, şeref, kemal; O’ndadır şikâr.-(Z.c. ve İKRÂM)
X X X
-42 / b-
Ölüleri dirilten; kıyamette, mahşerde… ----------------(BÂ’İS)
Canlıyı de yaratan; kâinatta, her yerde… ---------------(BÂRÎ)
-43 / b-
Ruh veren, rızık veren; yaydıran bedenlere… ------(BÂSİT)
Eş, örnek, bir emsal yok; sanatta, kökenlere… ------(BEDÎ)
-44 / b-
Hesap günü toplayıp sorgular mahlûkatı!... -----------(CÂMİ)
Kâr – zarar ayıklanır, her şey alır ruhsatı!... ----(DÂR / ZÂR)
-45 / b-
Her bir şeyi koruyup tutup saklar dengede… -------(HAFÎZ)
Takdirinde yaratıp, hesap var; sonda, önde!… -----(HÂLİK)
-46 / b-
Rızıkları durdurup canları alan O’dur. -----------------(KÂBIZ)
Kâinatı yöneten; varlık - yokluk O’nundur. ---------(KAYYÛM)
-47 / b-
Mülkünün sahibidir, mülkünün hâkimidir!... ----(Mlk. MÜLK)
İstemediklerine hem müşkül hem mânidir. ----(MÂNİ)
-48 / b-
Halk edip gizli açık; sahibi, âlemlerin… -------(MELİK)
O isterse, erteler; hak olan özlemlerin… -(MUAHHİR)
-49 / b-
İhtiyaç gören veya doyuran, fazlasıyla!... ----MUGNÎ)
Mahluklara can veren, “Allah“ parolasıyla! --(MUHYÎ)
-50 / b-
Yaratılan yok olup yeniden yaratılır. ------------(MU’İD)
O, isterse; birini en ön yerlere alır… -----(MUKADDİM)
-51 / b-
Tüm rizkleri yaratan; açlar, doyması için… -----------(MUKİT)
Şekil, özellik veren; farklı koyması için… -------(MUSAVVİR)
-52 / b-
Mevcudatı yaratan; madde, örnek yok iken… --------(MUBDÎ)
Tüm kâinat işini, her an görüp yöneten… -------(MÜHEYMİN)
-53 / b-
Ölümü tattırarak öldürüp her canlıyı!... -----------------(MÜMİT)
Faydasını görmeli, alıp Müslümanlığı… ------------------(NÂFİ)
-54 / b-
Bedenleri, rûhları doyuran Yüce Allah!… -----------(REZZAK)
Kâinatın hâkimi, kayıran Yüce Allah!... --------------------(VÂLÎ)
X X X
-55 / c-
En büyük adaletli, bir zerreyi zay etmez… --------------(‘ADL)
Günahları tam siler, yarım şinanay etmez!... ---------(‘AFUV)
-56 / c-
Bütün iyiliklerin açar kapılarını!... --------------------(FETTAH)
Günahları yok eder, yakar yapılarını!... --------------(GAFFÂR)
-57 / c-
Affı, mağfireti çok; Ğafururrahim’dir: Hakk! --------(ĞAFÛR)
Doğru yol gösterene, hidayet verene bak!... ------------(HÂDÎ)
-58 / c-
Elbette alçaltacak kâfir ve fâcirleri!... -------------------(HÂFİD)
Son hükümleri verir, ardından emirler!... –----------(HÂKEM)
-59 / c-
Kızkınlık, acele yok; ceza gelir çok sonra! ------------(HALÎM)
Kul hesabını gören, kaybolmaz tek fatura!... –--------(HASÎB)
-60 / c-
Sezdirmeden lütfeder, tüm ihtiyaçlılara!... –------------(LÂTİF)
İsterse, aziz eder; çarptırmadan duvara!... –-----------(MU’İZZ)
-61 / c-
Mazlûm hakkını sağlar, hükmeder adaletle!... ------(MUKSİT)
Her dilekte karşılık; dua kabul, özetle… ---------------(MUCÎB)
-62 / c-
İman nûru O’nundur, vâdinde var tam güven!... ---(MÜ’MİN)
Kim, ne ederse, bulur; kural değişmez zaten…(MÜNTAKİM)
-63 / c-
İster ise, alçaltır; şerefsiz, alçak yapar!... –-------------(MÜZİL)
İster ise, yüceltir; şerefli, parlak yapar!... –---------------(RÂFİ)
-64 / c-
Gözetip kontrol eden her an ve her varlıkta… -------(RAKÎB)
Cezada acele yok, zaten sonu darlıkta!... -------------(SABÛR)
-65 / c-
Az iyilik – çok sevap verir Allah mükâfat!... –--------(ŞEKÛR)
Kulun tövbesi kabûl, samimî ise; kat kat… ---------(TEVVÂB)
-66 / c-
Çok seven, çok sevilen; iyiliğe bol ihsan!... –--------(VEDÛD)
Karşılığı çok fazla mükâfat görür insan!... –--------(VEHHÂB)
-67 / c-
Allah vekâlet eder; candan güvenen, O’na!... –--------(VEKÎL)
Mü’mine dost, yardımcı olur; sığınan, O’na!… ----------(VELÎ)
X X X
-68-
Bu doksan dokuz isim, Allah’ın isimleri;
Okursan, fazla çıkar; kitap ile defteri!..
-69-
Benzerler, benzerlikler; mânâda yakınlıklar…
Her biri içten farklı, birbirini tamamlar!...
-70-
Esmâ-i Hüsnâ ile etmeli Hakk’a dua;
Kim okur, ezberlerse; Cennet’tir ona yuva!...
-71-
Her işin başı, içi, sonu Rahman’la biter;
Esmâ-i Hüsnâ gibi, iki iki dört eder…
-72-
Allah adın işiten demeli: “-Sübhanellah„!...
Veya “Celle Celâlüh!„ ya da “Tebarekellah”!...
-73-
Yani kusursuz Allah; şan, şerefte son Allah!...
Allah mübarek etsin; oy, ne güzel, maşallah!...
-74-
Bu bir tazim / saygıdır; Allah’a sevgi, izhar…
Bu minvalde olana Allah edecek nazar!...
-75-
Her bir zerrede bile O’nundur hâkimiyet!...
Muazzam tecellisi, akıl almaz maharet!...
-76-
İyi, doğru, güzele isimler işarettir…
Onlar büyük kondüsyon, maharet, cesarettir!...
-77-
Bu adlar işarettir Hakk’ın yüceliğine…
Aşkınlığı simgeler; benliği, kendisine!...
-78-
Her biri zikir, sevap; bir dua nişanesi!...
Kalplere huzûr, sukûn; bir lutûf hengâmesi!...
-79-
Şeref, rahmet kapısı; bilgi yüklü meziyet!...
Allah’ı anlatıyor; isim, sıfat, keyfiyet!...
-80-
Ses, şekil, kapsamıyla estetikte mükemmel…
Yüce, büyük kuvvetler; her biri sonsuz güzel!...
-81-
Cümlesine sığınıp yalvarırız Allah’a;
Her hataya düşmeden, düşsek bile bir daha!...
-82-
İnsanın hayatında huzûrun ilâçları;
Bu recete İlâhî, devadır amaçları!...
-83-
Çok dikkat edilirse, bütününe Kur’ân’ın…
Baştan sona “Esmâ„dır: O Yüce Yaratan’ın!...
-84-
O’nun sözü, mesajı şifadır “Kelâmullah„!...
Doksan dokuz noktadan tek kubbe üstü Allah!...
-85-
Beş vakit namazlarda: “-Allah!„ deyip kırk defa…
Ayrıca “Tekbîr, Tesbîh, Salât„ ve “Selâm„larla…
-86-
Allah, Allah’u- Ekber; Allah, Allah’u- Ekber!...
İnsan – Hakk irtibatı; sevinçten dünya titrer!...
-87-
Dua metinlerinde Esmâ-i Hüsnâ boldur…
Şefaat ve himaye, Hakk’tan istenen yoldur!...
-88-
İnsanlığa ikramdır; kullarından Peygamber!...
Rivayeti muhtelif; “yüz yirmi dört bin„ derler…
-89-
“Vahiy„ onlarla gelir, elçidirler Allah’a!...
En büyüğü sonuncu; bir “hâtem’ü-l enbiyâ„!...
-90-
Beşerin hayatında; program, kaide, usûl!...
Bir örneği sergiler; Peygamber ondan mesûl…
-91-
Her Peygamber’e, Allah: “- Dinde temsil et, beni!...
Âlemlere rahmetsin!...” diye gönderdik seni…
-92-
Cümle “varlık„ şahittir; âlemlerin Rabbi‘ne!...
“Rahmeten lil-âlemin„; O’ndan ve O’na, yine…
-93-
Her an her şey değişir, durmaz aynı kararda!...
Kâinat bu tempoda, sanki bir şey arar da…
-94-
Yirmi birinci asrın başına ayak bastık,
Ağız ile buruna “Korona” maske astık!...
-95-
Korona virüsünün tüm dünyada tamamı,
Toplansa, bir gıramdır; diyor ilim adamı…
-96-
Bir sigara kokusu nasıl yayılıyorsa,
“Covid – 19”u da yürütür aynı yasa…
-97-
Dört yüz yirmi milyon ton insanı esir almış,
Milyarlarca insandan emek ve zaman çalmış!...
-98-
Ozon tabakasını, hava katmanlarını;
İnsanlık düzenini, savaş meydanlarını…
-99-
Biriken enerjiyi, düyanın düzenini;
Ülke kapılarını, insanlık dümenini…
-100-
Darmaduman eylemiş, çok fena hırpalatmış;
Bir gelişte yok etmiş, bir vuruşta patlatmış!...
-101-
Allah’tan küçük sille, insan sıfırlar sona!...
Top, tüfek, füze, hepsi; her ne varsa, boşuna!...
-102-
Gerçi insan çok câhil, zâlim, cesûr; biliriz…
Akıl, vicdan, merhamet sapınca, irkiliriz!...
-103-
Bozuk insan yüzünden tüm insanlar yanmasın!...
Allah’ım, islâh eyle; Şeytan’a yaslanmasın!...
-104-
Şeytan taifesinden gazaba gelip; “Ey Hakk!...
Bizi cezalandırma, merhametle bize bak!...„
-105-
Kusurlarımız çoktur; bağışla, acı, koru!...
Sayısız nimetinle sürsün rahmet yağmuru!...
-106-
Allah: “- Ol!...” Ne demişse, şeksiz; her şey olacak…
İnsana takdirini, insan her an bulacak…
-107-
Doksan dokuz isminin yüceliği aşkına,
Allah, affeyle bizi; rahmet et Şahmeran’a!...
-108-
İnsanlığı bağışla, budur büyük hâdise!...
Dünya insanlığını hapsetme, bir virüse!...
-109-
Allah, Allah’u- Ekber; Allah, Allah’u- Ekber!...
Rahmeten lil-âlemîn, olsun bizlere rehber!...
-110-
Her hâlükârda bizden hamdüsenâ Allah’a!...
Her nefeste eklensin; bir daha ve bir daha!...
ŞAHMERAN BALTACIOĞLU KİMDİR?
Şahmeran Baltacıoğlu, 1944 yılında Çaykara, Yeşilalan Mahallesi’nde doğmuştur. 1956 yılında Yeşilalan Köyü İlkokulu’ndan, 1959 yılında Çaykara Ortaokulu’ndan, 1962 yılında Rize Lisesi’nden (5 dönem Trabzon Lisesi’nde ve son bir dönem Rize Lisesi’nde), 1969’da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü ile İst. - Çapa Yüksek Öğretmen Okulu Türkoloji Bölümü’nden mezun olmuştur.
Mezuniyetten sonra Kastamonu - Göl İlköğretmen Okulu’nda 2 yıl; Kırklareli - Lüleburgaz Lisesi, İstanbul – Gaziosmanpaşa Plevne Lisesi, İstanbul - Fatih Vatan Lisesi, Şehremini Lisesi, kısa bir süre İst. – Çağaloğlu Erkek Lisesi’nde, liselerde toplam 9 yıl Edebiyat Öğretmenliği; Yoğoslavya -Kosova – Priştine Üniverrsitesi Doğu Dilleri Bölümü’nde (Filozofski Fakultet Odzek za- Oriyentalistiku’da) Öğretim Elemaı olarak 4 yıl; İst. – Çapa Yüksek Öğretmen Okulu Öğretmeni Yetiştirme (/Müfettiş Yetiştirme / Hizmetiçi) Eğitim Merkezi’nde 7 yıl Öğretim Elemanı; İstanbul Üniversitesi’nde önce Okutman sonra Doktor Öğretim Elemanı olarak burada 20 yıl ve en son Kırgızistan – Celâlâbât İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi Sosyal Bilimler ve Eğitim Fakültesi Dekan Yardımcısı ile Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı / Yrd. Doç. Dr. ve Asis. Prof. Dr. olarak görevler yapmıştır. Genel toplam olarak 40 sene, 3 ay, 10 gün resmî devlet hizmeti gerçekleştirmiştir. İstanbul Üniversitesi (İÜ) İktisat Fakültesi’nde okutmanlık görevlerinde bulunurken 2004 yılında İÜ Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Eski Türk Edebiyatı Anabilimdalı’nda “Fâtih (Avnî) Divanı ve Tahlîli” konusunda 5/5 derece ile Doktorasını tamamlamıştır.
